ఆవకాయోపాఖ్యానము

                                                                                  - పుల్లెల శ్యామసుందర్

ఆవకాయ:

కం// శ్రేష్టంబిది పచ్చళ్ళన,

టేష్టున ఇది మొదటనుండు డెఫినెట్ గానూ,

ఇష్టముగ ఆవకాయను

సుష్టుగ తిని దొర్లినంత సుఖమది కలదే!

కం// ఊరిన ముక్కను కొరకగ,

కం// బెల్లము వేసిన మధురము,

పల్లీనూనెను కలపగ పచ్చడి మధురం,

వెల్లుల్లి వేయ మధురము,

పుల్లని మామిడితొ చేయ ముక్కది మధురం!!

కం// చెక్కందురు, డిప్పందురు,

ముక్కందురు కొంతమంది మురిపెము తోడన్.

డొక్కందురు, మామిడి దిది

పిక్కందురు దీనికన్ని పేర్లున్నవయా!

ఆవకాయ ఉపయోగాలు:

కం// ఉదయమె బ్రెడ్డున జాముకు

బదులుగ ఇదివాడిచూడు, బ్రహ్మాండములే,

అదియేమి మహిమొ తెలియదు,

పదునుగ నీ బుర్ర అపుడు పనిచేయునయా!

కం// ఇందువల దందు బాగని

ఆవకాయ అవతరణ:

కం//  “చప్పటి దుంపలు తినుచును,

తిప్పలు పడుచుంటిమయ్య, దేవా, దయతో

గొప్పగు మార్గం బొక్కటి

చెప్పుము మా నాల్కలొక్క చింతలు తీర్పన్”

అంటూ,

కం// ముక్కోటి దేవులందరు

మ్రొక్కగ తా జిహ్వలేప సృష్టించెనయా

చక్కనిది ఆవకాయన

ముక్క తినని వాడు కొండముచ్చై పుట్టున్!!

కం// చారెరుగనివాడును, గో

దారిన తా నొక్కమారు తడవని వాడున్,

కూరిమిన ఆవకాయను

ఆరారగ తిననివాడు, ఆంధ్రుడు కాడోయ్!